آماده سازي و بسته بندي وسايل و ابزارپزشکی باید به صورت زیر باشد:
هر وسيله اي كه قرار است استريل، ذخيره سازي و حمل گردد با يد با موادي بسته بندي شود كه استريل ماندن ابزار را تضمين نمايد.
بسته بندي بايد با توجه به روش استريليزاسيون و نوع ابزار انتخاب شود . هر بسته بايد داراي برچسبي باشد كه بتواند نوع وسايل داخل بسته، شماره سري، تاريخ بسته بندي ونام اپراتور را مشخص كند.
آماده سازي بسته بندي وسایل و روش هاي آن
وقتي وسايل در منطقه كثيف بخش استريليزاسيون پاكسازي مي شوند، با توجه به وضعيت آنها از طريق پنجره به منطقه آبي (تميز) جهت آماده سازي تحو يل داده مي شوند. در صورتي كه از دستگاه هاي شستشوي دو درب استفاده شود، يكي از درب ها به سمت تميز باز مي شود و پس از پايان فرايند پاكسازي ، توسط درب منطقه ي تميز ابزارها خارج مي گردند.
به طور كلي اين مرحله شامل بازرسي و تائيد وسايل ، انتخاب نوع بسته بندي، انجام بسته بندي ، سيل كردن و برچسب زدن و در نهايت ارزيابي بسته بندي مي باشد.
بازرسي و كنترل ابزار
مرحله بازرسي و كنترل وسايل و ابزار ، بايد پيش از مرحله آماده سازي باشد . تا نواقص مرحله پاكسازي آشكار شود . و همچنين وضعيت يكپارچگي و عملكرد آن ها بررسي شود.
جهت جلوگيري از آلودگي مجدد وسايل و ابزار و تضمين كيفيت وسايل، پرسنل بايد تا پا يان اين مرحله كلاه و دستكش لاتكس بپوشند. همچنين محيط بايد داراي نوركافي بوده و ابزارهايي مثل ذره بين و روان كننده (روغن كاري با اسپري هاي مخصوص) در دسترس باشد.
در بازرسي چشمي ، ابزار از نظر وجود نقص در فرايند پاكسازي، وجود خوردگي و ديگرصدمات مانند وجود ترك بررسي مي شوند.
بررسي عملكردي براي تمام وسا يل بايد انجام شود تا توانايي قيچي ها از نظر برش ، مناسب بودن دندانه ي فورسپس هاي كالبدشكافي و نحوه ي گرفتن برا ي وسايل دندانه دار فورسپس هموستات يك بررسي و تأييد شود .
همچنين وضعيت روغنكاري هم بايستي بررسي و تأييد شود.
ابزاري كه براي استفاده مناسب نيستند بايد جدا نموده و در كوتاه ترين زمان ممكن جايگزين گردند.
نكات مهم:
- پرسنل قبل از شروع كار در اين مرحله دستهاي خود را با تكنيك هاي صحيح بشويند.
- ميز كار بايد از همه لحاظ بهداشتي بوده و بدون درز وشكاف مناسب باشد.
- از مواد چرب براي روان كردن وسايل استفاده نكنيد.
- افرادي كه داراي ضايعه هاي پوستي هستند از كار كردن آ نها ممانعت كنيد. (منبع بالقوه انتقال آلودگي)
اصول كلي بسته بندي وسايل
- رعايت اين اصول در مورد اقلامي (مانند ابزار، لوازم وشان ها) ضروري است كه ابتدا استريل گرديده و سپس ذخيره سازي مي شوند.
- به طور كلي هدف از بسته بندي وسايل ، حفظ و جلوگيري كردن از آلودگي آن ها توسط گرد و خاك ، آلودگي ها، ميكروارگانيسم ها و… مي باشد.
- بسته بندي بايد طوري باشد كه محتويات آن، تا باز شدن براي استفاده به صورت استريل حفظ گردد.
- بعضي از وسايل تحت ضدعفوني سطح بالا قرار مي گيرند و برا ي استفاده در آينده ذخيره سازي مي شوند، مانند لارنگوسكوپ و ماسك هاي بيهوشي. بعد از فرا يند ضدعفوني سطح بالا ، اين وسايل را بايد در داخل يك كيسه پلاستيك معمولي قرار داد تا از آلودگي مجدد آن ها جلوگيري گردد.
- مواد به كار رفته براي بسته بندي، بايد به گونه اي باشند كه بعد از فرايند استريليزاسيون، هم چنان محتويات خود را استريل نگه دارند.
- آماده سازي و بسته بندي بايد به گونه اي باشد كه مانع فرايند استريليزاسيون نشوند . (به عنوان مثال عامل استريل كننده مانند اتيلن اكسايد، بخار يا گرماي خشك بتواند از بسته بندي عبور نموده و وسايل را استريل نمايد.(
- بسته بندي وسايل بايد طوري باشد كه باز كردن آن به راحتي انجام شده و برداشتن وسايل از داخل آن بدون آلوده شدن امكانپذير باشد.
- آماده سازي و محتويات بسته بايد متناسب با نياز، سهولت استفاده و ايمني پروسيجر باشد.
- بسته بايد محتوي تعداد كافي از اقلام مورد نياز براي يك پروسيجر يا ويزيت باشد.
بسته بايد از لحاظ اندازه ، چيدمان، بازكردن آسپت يك وغيره به گونه اي طراحي شود كه استفاده از محتويات آن به آساني صورت گيرد.
جنس مواد مورد استفاده در بسته بندي
عواملي كه به هنگام انتخاب جنس مواد بسته بندي بايد در نظر گرفت:
- بايد استانداردهاي ملي و بين المللي يا ساير قوانين جاري مربوطه را داشته باشند.
- جنس آن متناسب و سازگار با روش استريليزاسيون بوده و طوري باشد كه عامل استريل كننده بتواند به راحتي به داخل آن نفوذ كند . (يا به عبارتي پوش ش ها از جنسي نباشند كه مانع ورود عوامل استريل كننده به وسايل باشند(
- بايد مانع و حفاظ مناسبي در برابر عوامل بيولوژيكي بوده و حامل يا ناقل باكتري نباشد.
- با دوام باشد.
- به هنگام استفاده كارايي لازم را داشته باشد.
- يكپارچه، منسجم، سالم و بدون سوارخ و پارگي و… باشد.
- نسبت به رطوبت، پارگي و سايش مقاوم باشد و شكستني نباشد.
- نسبت به آب نفوذناپذير باشد.
- نسبت مايعات ديگر نفوذناپذير باشد.
- به راحتي باز شود.
- انعطاف پذير باشد.
- كوچكترين منفذ ويا روزنه اي نداشته باشد.
- عاري از مواد سمي و لكه باشد و كمترين ميزاني پرز يا فيبر از خود آزاد نكند.
- با عامل استريل كننده واكنش ندهد.
- نسبت به عامل استريل كننده نفوذپذير باشد.
- با وسايل مورد بست هبندي واكنش ندهد.
- بو نداشته باشد.
- ارزان و در دسترس باشد.
استفاده از مواد زير در بسته بندي ممنوع مي باشد:
- روزنامه يا كاغذهاي طراحي يا گرافت
- پوشش هاي ساخته شده از مواد بازيافتي
- ظروف استوانه اي فلزي